Polish Title
Obca kuchnia w Polsce – adaptacja nazw i potraw
Author ORCID Identifier
https://orcid.org/0000-0002-0801-3821 Tambor Jolanta
Abstract
One of the more interesting layers of vocabulary in Polish are lexical items related to cuisine, sometimes, though rarely, referred to as gastronyms. In this text I intend to mainly discuss the names which exist at the crossroads of languages and cultures, as I believe they may, often after various transformations and adaptations, constitute Polish culturemes. I consider them distinctive indicators of a culture. Those include not only bigos [sour cabbage stew], pierogi and schabowy [pork chop], but also fasolka po bretońsku [“Breton beans”, beans, bacon and sausage in tomato sauce] and śledź po japońsku [“Japanese herrings”, pickled herring, hard-boiled egg and pickle salad], as well as bogracz [a stew], a word which despite having Hungarian origins does not operate in Hungarian as the name of a dish. I shall also focus on the methods of Polonising some borrowed names. The problems which I shall discuss offer an opportunity for teachers of Polish as a foreign/second language to help their students more easily accept the cultural differences at the intersection of Polish culture and their own cultures.
Polish Abstract
Jedną z ciekawszych warstw słownictwa stanowią w języku polskim nazwy kulinariów, zwane z rzadka gastronimami. W tekście postanowiłam zająć się przede wszystkim nazwami, które funkcjonują na styku kultur i języków, uznając, że mogą one – często po różnych przekształceniach i zmianach adaptacyjnych – stanowić polskie kulturemy. Za kulturemy uznaję wyznaczniki dystynktywne danej kultury. A takimi – obok bigosu, pierogów, schabowego – są już na pewno choćby fasolka po bretońsku i śledź po japońsku, ale także bogracz, który jako nazwa potrawy w języku węgierskim nie występuje. Uwagę poświęcam także sposobom polszczenia niektórych zapożyczonych nazw. Przedstawione problemy są pewną propozycją dla nauczycieli języka polskiego jako obcego/drugiego, by ich uczniom ułatwić akceptację różnic kulturowych na styku kultury polskiej i ich własnej.
Keywords
cultureme, borrowing, gastronym, cuisine
Polish Keywords
kulturem, zapożyczenie, gastronim, kulinaria, kuchnia
Digital Object Identifier (DOI)
References
Bartmiński J., 1992, Nazwiska obce na tle kontaktów języków i kultur, in: Maćkiewicz J., Siatkowski J. (eds.), “Język a Kultura”, vol. 7: Kontakty języka polskiego z innymi językami na tle kontaktów kulturowych.
Burkhardt H., 2008, Kulturemy i ich miejsce w teorii przekładu, in: Dąbrowska A. (ed.), “Język a Kultura”, vol. 20, Wrocław.
Rak M., 2015, Kulturemy podhalańskie, “Biblioteka LingVariów”, vol. 19, Kraków.
Sekiguchi T., 2008, Azja nie istnieje. “Teksty Drugie”, issue 4 (112), pp. 48–75.
Skura M., 2009, Nauka języka obcego balansowaniem między własną kulturą a obcą na przykładzie języków polskiego i niemieckiego; http://www.kms.polsl.pl/prv/spnjo/referaty/skura.pdf [15.05.2020].
Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Główny Urząd Kartografii i Geodezji i Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski przy Głównym Geodecie Kraju z 2019 r.; http://ksng.gugik.gov.pl/wykaz.php
Wierzbicka A., 1994, Moje podwójne życie: dwa języki, dwie kultury, dwa światy, “Teksty Drugie”, vol. 45, issue 3.
Zarzycka G., 2019, Kulturemy polskie – punkt widzenia, techniki ich wydobywania i negocjowania. Stosowanie perspektywy etnolingwistycznej w glottodydaktyce polonistycznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, vol. 26, DOI: http://dx.doi.org/10.18778/0860-6587.26.29
Grzenia J., 2008, Słownik nazw geograficznych z odmianą i wyrazami pochodnymi, Warszawa.
IJP – Inny słownik języka polskiego, 2000, M. Bańko (ed.), Warszawa.
ORT – Nowy słownik ortograficzny języka polskiego, 2006, E. Polańskiego et al. (eds.), Warszawa.
SWJP – Słownik współczesnego języka polskiego, 1996, B. Dunaj (ed.), Warszawa.
SWO – Słownik wyrazów obcych, 1972, J. Tokarski (ed.), Warszawa.
WSW – Wielki słownik wyrazów obcych, 2001, Pawelec R., Markowski A., Warszawa.
ENCYKL – Encyklopedia PWN – http://encyklopedia.pwn.pl/ [15.05.2020].
http://allrecipes.pl/przepis/3671/leczo-klasyczne.aspx [15.05.2020].
http://durszlak.pl/przepisy-kulinarne/kurczak-po-chinsku [15.05.2020].
http://forum.gazeta.pl/ [15.05.2020]).
http://gotowaniecieszy.blox.pl/2014/07/Kurczak-po-chinsku-przepis.html [15.05.2020].
http://wegannerd.blogspot.com/2013/11/peczotto-z-koprem-woskim-i-z-czerwonym.html [15.05.2020].
http://www.adong.com.pl [15.05.2020]
http://www.gotowaniezmilosci.pl/2012/12/placek-po-wegiersku.html [15.05.2020]
http://www.kokusushi.pl/pl/hosomaki.html [15.05.2020].
http://www.maklowicz.pl/pl/przepisy/z-ksiazek/borsos-tokany-tokan-pieprzny, [15.05.2020].
http://www.mojegotowanie.pl/ przepisy/miesa/bogracz_z_kluseczkami [15.05.2020]).
http://www.przyslijprzepis.pl/przepis/sledz-po-japonsku-8 [15.05.2020]).
https://dobryslownik.pl/slowo/kulturem/222209/1/235531/ [15.05.2020].
https://kuchnialidla.pl/product/pikantne-leczo-ze-schabem-i-cukinia [15.05.2020].
https://sjp.pwn.pl/poradnia (entries: kebab; Co jest-tajlandzkie, a co tajskie) [15.05.2020].
https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/polskie-dania-ulubiona-kuchnia-polakow-najmniej-lubiana-kuchnia-niemiecka [15.05.2020].
PWN – Słownik języka polskiego PWN – http://sjp.pwn.pl/ [15.05.2020].
Wikipedia – https://pl.wikipedia.org/wiki/ (entries: bogracz, futumaki, gulasz, kebab, leczo, paprykarz, paprykarz szczeciński) [15.05.2020].
Wikipedia (English version) – spring rolls – http://en.wikipedia.org/wiki/Spring_pancake [15.05.2020].
WSJP – Wielki słownik języka polskiego – http://www.wsjp.pl [15.05.2020].
First Page
241
Last Page
265
