Polish Title
Mieszkańcy i mieszkanki – symetryczne informowanie o płci jako przejaw języka niedyskryminującego
Author ORCID Identifier
https://orcid.org/0000-0003-0172-1398 Niepytalska-Osiecka Anna
Abstract
The word connections informing about the gender in a symmetric way appear recently in a various written and spoken texts. The splitting a lready h as b een used in the interwar period. Subsequently, it was associated mainly with the feminist discourse. Now it goes beyond this feminist discourse. The splitting can be treated as a manifestation of non-discriminatory attitude of the participants of a given language contact. The aim of the present paper is: (1) showing a various sources in which Polish speakers use a splitting; (2) considering the needs and intentions behind such linguistic behaviour.
Polish Abstract
Połączenia wyrazowe informujące o płci w sposób symetryczny, t akie jak mieszkańcy i mieszkanki, politycy i polityczki, pojawiają się w ostatnim czasie coraz częściej w różnych tekstach mówionych i pisanych. Splitting stosowany już w międzywojniu, a następnie kojarzony głównie z dyskursem feministycznym, wykracza poza ramy tego dyskursu. Można go traktować jako przejaw równościowego nastawienia uczestników danego kontaktu językowego. Celem przedstawianego tekstu jest zaprezentowanie różnorodnych źródeł, w których użytkownicy polszczyzny stosują splitting, a także refleksja nad potrzebami i intencjami, jakie się kryją za takimi zachowaniami językowymi.
Keywords
splitting, gender linguistics, non-discriminatory language
Polish Keywords
splitting, lingwistyka płci, język niedyskryminujący
Digital Object Identifier (DOI) Link
References
Dyrektywa 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz.L. L 180 z 19.7.2000) oraz dyrektywa 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz.U. L 303 z 2.12.2000).
Bańko M., Linde-Usiekniewicz J., Łaziński M., 2020, Rekomendacje dotyczące języka niedyskryminującego na Uniwersytecie Warszawskim, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Gawlicz K, Rudnicki P., Starnawski M., 2015, Dyskryminacja w szkole: obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce: raport z badań, Warszawa: Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej.
Grochola-Szczepanek H., 2012, Język mieszkańców Spisza. Płeć jako czynnik różnicujący, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Handke K., 1994, Język a determinanty płci, w: J. Anusiewicz, K. Handke (red.), Płeć w języku i kulturze, „Język a Kultura”, t. 9, s. 15−29.
Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., 2005, Lingwistyka płci. On i ona w języku, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kodeks karny, www.sip.lex.pl (dostęp: 19.10.2021).
Łaziński M., 2006, O paniach i panach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Małocha-Krupa A., 2018, Feminatywum w uwikłaniach językowo-kulturowych, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Towarzystwo Oświatowe.
Nasalski I., 2020, Funkcje i dysfunkcje języka inkluzywnego, ze szczególnym uwzględnieniem asymetrii rodzajowej w języku polskim, „Socjolingwistyka” 34, s. 275–294. https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.34.17
Nowosad-Bakalarczyk M., 2009, Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Paprzycka K., 2008, Feministyczny głos przeciw feminizacji form męskich. O dylematach na temat psychologów, psycholożek i psycholożków, „Nauka” 4, s. 121–131.
Pęzik P., 2020, Budowa i zastosowania korpusu monitorującego MoncoPL, „Forum Lingwistyczne” 7, s. 133–150.
Woźniak E., 2014, Język a emancypacja, feminizm, gender, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” 60, s. 295–312.
Woźniak E., 2020, Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918–1939 w dziejach języka polskiego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
WSJP – Żmigrodzki P. (red.), 2018, Wielki słownik języka polskiego, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN/LIBRON.
First Page
57
Last Page
72
