Title

Eksperckie prognozy skutków trendów turystycznych w świetle oceny ex post studentów polskich uczelni

Authors

Wiesław Alejziak, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Wydział Turystyki i Rekreacji, Instytut Przedsiębiorczości i ZarządzaniaFollow
Bartosz Szczechowicz, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Wydział Turystyki i Rekreacji, Instytut Przedsiębiorczości i ZarządzaniaFollow

Author ORCID Identifier

https://orcid.org/0000-0002-0604-7577 Alejziak Wiesław

https://orcid.org/0000-0002-9019-9396 Szczechowicz Bartosz

Abstract

Celem artykułu – rozwiniętym w kilku pytaniach badawczych – jest ustalenie, czy student turystycznych kierunków kształcenia może być skuteczny w rozpoznawaniu trendów obecnych w sferze turystyki. Dla realizacji celu: 1) zidentyfikowano 10 trendów (wraz z ich 47 skutkami) dotyczących przemian zachodzących w ostatnich latach w sferze turystyki – przyjętych przez ekspertów European Travel Commission oraz European Tourism Action Group; 2) trendy te oraz zidentyfikowane przez ekspertów skutki poddano krytycznej ocenie studentów, połączonej z daną im możliwością uzupełnienia listy eksperckiej o inne (własne) skutki; 3) porównano oceny i wskazania studentów z aktualnymi trendami, identyfikowanymi w innych badaniach i raportach. Badania zrealizowano wśród studentów kierunku turystyka i rekreacja w Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie oraz w Szkole Głównej Turystyki i Hotelarstwa Vistula w Warszawie w latach akademickich 2017/2018 i 2018/2019 na próbie 95 osób. Zaprezentowano też wyniki badań, którymi objęto w sumie 113 studentów, 17 wykładowców oraz 76 pracowników biur podróży, przeprowadzonych wcześniej (ale nigdzie nieopublikowanych) w dwóch innych ośrodkach akademickich (Rzeszów, Kielce). W sumie – w ramach wszystkich opisanych w pracy badań – zebrano opinie od 301 osób. W rezultacie ustalono, że studenci jako zbiorowość są wystarczająco dobrymi obserwatorami zmian zachodzących na rynku turystycznym, aby – wykorzystując wiedzę uzyskaną w trakcie studiów oraz charakterystyczną dla tej grupy kreatywność i wyobraźnię, a także znając problematykę prognozowania i metod scenariuszowych – celnie uzupełniać sugestie specjalistów. To z kolei prowadzi do wniosku, że studenci mogą być wartościowymi uczestnikami badań mających charakter burzy mózgów.

Keywords

turystyka, rynek turystyczny, trendy, tendencje, foresight, metoda ekspercka, student

Digital Object Identifier (DOI)

https://doi.org/10.18778/0867-5856.30.2.07

References

Alejziak, B. (2014). Kwalifikacje i kompetencje pracowników turystyki. Próba diagnozy turystycznego rynku pracy. Folia Turistica, 32, 117-144.

Alejziak, W. (2012). Sekwencyjna analiza trendów turystycznych (SATT) jako instrument diagnozowania zmian w popycie turystycznym. Ekonomiczne Problemy Usług, 82, 27-42.

Alejziak, W., Szczechowicz, B. (2019). Globalizacja a rozwój turystyki – implikacje dla planowania i polityki turystycznej. In: Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki. Tom XXII: Planowanie i polityka turystyczna (pp. 9-27). Poznań: Uniwersytet A. Mickiewicza, Bogucki – Wydawnictwo Naukowe.

Amadeus (2020). Future traveller tribes 2020. Pobrane z: http://www.amadeus.com/travellertribes (25.03.2020).

Bednarska, M. (2013). Kierunek kształcenia a planowana kariera zawodowa – studium empiryczne kierunków związanych z turystyką. E-mentor, 4 (51). Pobrane z: http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/51/id/1039 (25.03.2020).

Borodako, K. (2008). Foresight w turystyce. Bariery wykorzystania i rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Buchta, K., Skiert, M., Sikora, J. (2012). Przedsiębiorczość jako element przygotowania zawodowego studentów turystyki i rekreacji. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 20, 59-73.

Chomątowska, B., Żarczyńska-Dobiesz, A. (2014). Pokolenie ,,Z” na rynku pracy – wyzwania dla zarządzania zasobami ludzkimi. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 350, 405-415. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2014.350.36

Coathup, D. (1999). Dominant actors in international tourism. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 11 (2/3), 69-72. DOI: https://doi.org/10.1108/09596119910250689

Cole, S. (2007). Dare to dream: Bringing futures into planning. Journal of the American Planning Association, 67 (4), 372-383. DOI: https://doi.org/10.1080/01944360108976246

CREST (2019). The case for responsible travel: Trends & statistics 2019. Pobrane z: https://www.responsibletravel.org/docs/CaseforResponsibleTravel_2019_Web.pdf (22.03.2020).

CTD (2018). All change? The first report of the commission on travel demand the future of travel demand and the implications for policy and planning. Pobrane z: http://www.demand.ac.uk/wp-content/uploads/2018/04/FutureTravel_report_final.pdf (20.02.2020).

Długosz, Z., Biały, Sz. (2011). Studia w zakresie turystyki na tle szkolnictwa wyższego w kraju. Przedsiębiorczość – Edukacja, 7, 346-360.

van der Duim, R., Ren, C., Jóhannesson, G.T. (2013). Ordering, materiality, and multiplicity: Enacting Actor–Network Theory in tourism. Tourism Studies, 11, 1-18. DOI: https://doi.org/10.1177/1468797613476397

EC (2009). Mapping foresight. Revealing how Europe and other world regions navigate into the future. Bruksela: European Commission. Pobrane z: http://www.forschungsnetzwerk.at/downloadpub/2009_efmn_mappingForesight_EU.pdf (21.02.2020).

ETC (2006). Tourism trends for Europe. Pobrane z: http://www.etc-corporate.org/resources/uploads/ETC_Tourism_Trends_for_Europe_09-2006_ENG.pdf (10.02.2020).

ETC, ETAG (2003). Tourism trends for Europe. Pobrane z: http://www.etc-corporate.org/images/uploads/Diptych%20ETC-ETAG.pdf (6.10.2010).

EU (2017). Management and content provision for ICT and tourism business support portal. Pobrane z: https://ec.europa.eu/growth/content/management-and-content-provision-ict-and-tourism-business-support-portal_en (6.12.2018).

Expedia (2017). Millennial traveller report: Why millennials will shape the next 20 years of travel. Pobrane z: https://travelblog.expedia.com.sg/wp-content/uploads/2017/03/Expedia-Future-Foundation-Report-Jan-2017-FINAL.pdf (10.05.2018).

Future Foundation (2009). Travel and tourism in 2020 prepared by the future foundation: The key drivers. Pobrane z: http://www.foresightfordevelopment.org/sobipro/55/822-travel-and-tourism-in-2020-prepared-by-the-future-foundation-the-key-drivers (17.04.2011).

Gałek, K. (2011). Wpływ megatrendów cywilizacyjnych na rozwój współczesnego rynku turystycznego (ze szczególnym uwzględnieniem trendów ekonomicznych i politycznych). Praca magisterska. Promotor: W. Alejziak. Rzeszów: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.

Geerts W. (red.) (2018). Megatrends shaping the future of travel 2018. Londyn: Euromonitor International.

Głąbiński, Z. (2010). Przygotowanie absolwentów kierunków i specjalności turystycznych do pracy w gospodarce turystycznej a oczekiwania rynku. W: S. Tanaś (red.), Nauka i dydaktyka w turystyce i rekreacji (s. 257-262). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Gołembski, G. (2016). Nowe formy kształcenia w obszarze turystyki. Folia Turistica, 41, 63-80. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.4004

Grabiński, T., Wydymus, S., Zeliaś, A. (1993). Metody prognozowania rozwoju społeczno-gospodarczego. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Kraków: Akademia Ekonomiczna.

Hajdas, M., Szabela-Pasierbińska, E. (2016). Metody przewidywania trendów w makrootoczeniu. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 459, 232-244. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2016.459.22

Harwath HTL (2015). Tourism megatrends – 10 things you need to know about the future of tourism. Pobrane z: http://corporate.cms-horwathhtl.com/wp-content/uploads/sites/2/2015/12/Tourism-Mega-Trends4.pdf (10.06.2016).

Inskeep, E. (1991). Tourism planning – an integrated and sustainable development approach. New York: Van Nostrand Reinhold.

KPMG, Movat (2013). Future State 2030: The global megatrends shaping governments. Toronto: KPMG and Mowat Centre.

Kruczek, Z. (1998). Kształcenie dla potrzeb turystyki w regionie małopolskim. Folia Turistica, 8, 5-16.

Kusiak, M. (2011). Wpływ megatrendów technologicznych i ekologicznych na funkcjonowanie rynku turystycznego. Praca magisterska. Promotor: W. Alejziak. Warszawa: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Warszawie.

Łubkowska, W., Nadobnik, J., Tarnowski, M., Nowak, M.A. (2017). Samoocena wiedzy, umiejętności zawodowych i kompetencji społecznych studentów podstawą ewaluacji programu studiów kierunku turystyka i rekreacja. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, XVI (4), 145-161. DOI: https://doi.org/10.16926/kf.2017.16.43

Mazars (2018). Artificial intelligence: A game changer in the hospitality industry. Pobrane z: https://www.mazars.pl/content/download/945503/49214764/version//file/Mazars_2018_AI_in_Hospitality_Study.pdf (10.01.2019).

Muszyński, J., (2006). Społeczeństwo informacyjne. Szkice politologiczne. Toruń: Adam Marszałek.

Naisbitt, J. (1982). Megatrends. Ten new directions transforming our lives. Nowy Jork: Fortuna Publications.

Nordin, S. (2005). Tourism of tomorrow: Travel trends and forces change. Pobrane z: http://www.turism.se/media/Undersokningar%20av%20varde/Tourism%20of%20tomorrow.pdf (20.05.2018).

OECD (2018). Analysing megatrends to better shape the future of tourism. Pobrane z: https://www.oecd-ilibrary.org/industry-and-services/analysing-megatrends-to-better-shape-the-future-of-tourism_d465eb68-en (12.09.2019)

OECD (2020). Tourism trends and policies 2020. Paris: OECD. Pobrane z: https://www.oecd.org/cfe/tourism/oecd-tourism-trends-and-policies-20767773.htm DOI: https://doi.org/10.1787/6b47b985-en

Ozimek, I., Rutkiewicz, A. (2011). Interdyscyplinarność studiów na kierunku turystyka i rekreacja – przykład Międzywydziałowego Studium Turystki i Rekreacji SGGW w Warszawie. Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 13 (3/28), 28-33.

Pearce, P.L. (2005). The role of relationships in the tourist experience. W: W.F. Theobold (red.), Global tourism (s. 103-122). Wydanie 3. Burlington: Elsevier. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-7506-7789-9.50012-1

Penc, J. (1997). Strategie zarządzania. Perspektywiczne myślenie, systemowe działanie. Warszawa: Agencja Wydawnicza Placet.

Pichura, M. (2011). Wpływ megatrendów demograficznych i społeczno-kulturowych na rozwój współczesnego rynku turystycznego. Praca magisterska. Promotor: W. Alejziak. Rzeszów: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.

Scott, D., Gössling, S. (2015). What could the next 40 years hold for global tourism? Tourism Recreation Research, 40 (3), 269-285. DOI: https://doi.org/10.1080/02508281.2015.1075739

Skiert, M., Buchta, K. (2014). Jakość kształcenia na kierunku turystyka i rekreacja w świetle oczekiwań rynku turystycznego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 353, 145-154. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2014.353.13

Szymańska, E. (2009). Oczekiwania rynku turystycznego w zakresie kształcenia kadr. Economy and Management, 1, 133-140.

Tokarz-Kocik, A. (2016). Kształcenie kadr dla potrzeb obsługi ruchu turystycznego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 2 (34), 377-385. DOI: https://doi.org/10.18276/ept.2016.2.34-31

UNWTO (2011). Tourism towards 2030 global overview. Pobrane z: https://www.globalwellnesssummit.com/wp-content/uploads/Industry-Research/Global/2011_UNWTO_Tourism_Towards_2030.pdf (23.03.2018).

Wodejko, S. (red.) (2006). Gospodarka turystyczna a grupy interesu (2006). Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.

WT&TC, Bloomberg (2019). World, transformed: Megatrends and their implications for travel & tourism. London, UK: World Travel & Tourism Council, Bloomberg Media Group.

Yiannakis, A., Gibson, H. (1992). Roles tourists play. Annals of Tourism Research, 19, 287-303. DOI: https://doi.org/10.1016/0160-7383(92)90082-Z

First Page

55

Last Page

74